به قلم مدیر سایت
یک) یکی از مشکل ترین کتاب ها، گات ها (بخشی از کتاب آسمانی زرتشتی ها) است. با کنار هم گذاشتن معتبرترین ترجمه های گاتاها به این دشواری پی می بریم. اختلاف در ترجمه ها به قدری زیاد است که می توان گفت: نه تنها مترجمان متوجه معنا نشده اند بلکه این کتاب قابل ترجمه نیست. چه بسا در آینده با تحقیقات بیشتر بتوان به معنای آن پی برد.
به قول ژان کلنز (Jean Kellens) که بیش از چهل سال در اوستا پژوهش کرده: ما هنوز نیمی از معنا و مفهوم گات ها را نمی دانیم. مترجمان گات ها ذهنیت های خود را به این کتاب تحمیل کرده اند. (مقالاتی در باره زردشت و دین زردشتی، ص 41)
دو) برای نشان دادن نامفهومی گاتها، ترجمه چند سطر نخست آن را از معتبرترین ترجمه های در دسترس را می آوریم تا متوجه تفاوت های زیاد میان آنها شویم. مثل آن است که جمله ای ژاپنی را هر مترجم معتبری به یکی از این صورت ها معنا کند: «بار کج به مقصد نمی رسد»، «عقل سالم در بدن سالم است»، «برای دفاع از وطن باید جان را فدا کرد»، «احترام آموزگار را باید داشت».
آیا همه ی این ترجمه ها از اعتبار ساقط نخواهند شد؟
سه) ممکن است گفته شود: در ترجمه ی قرآن هم اختلاف نظر وجود دارد. در جواب باید گفت که عمده ی اختلاف نظرها در تفسیر آیات است نه در ترجمه. به عنوان نمونه، اگر ترجمه های چند سطر اول از قرآن را نیز کنار هم بگذاریم، متوجه می شویم اختلاف ترجمه ها تنها در عبارت پردازی یا تفسیر آیات است اما معنای آیات یکیست. بله، بعضی آیات قرآن، متشابه هستند که با مراجعه به آیه های دیگر و سخنان اهل بیت(ع) قابل فهم خواهند بود.
چهار) یکی از مترجمان گات ها به من گفت: برای این کار، تعدادی ترجمه را کنار هم گذاشتم و با انتخاب عبارت بهتر این کتاب را نوشتم.
بنابر این هر مترجمی را نمی توان، مترجم واقعی دانست. برای عرضه ی ترجمه ی چند سطر اول گات ها، از ترجمه هایی استفاده کردیم که اطمینان دارم مترجم، با توجه به متن اصلی گاتها، معنا کرده است نه از روی ترجمه های دیگر.
عبارت مشترک در ترجمه های زیر «دست های برافراشته» است!
ترجمه ابراهیم پورداود:
خواستارم در نماز با دستهای بلند شده، نخست ای مزدا رامش از برای همه آفرینش سپند مینو، ای اردیبهشت و اینکه خرد بهمن را خوشنود توانم ساخت و گوشورون را.
ترجمه شروو:
با دستهای برافراشته در تجلیل از او، آن حامی من، از همه شمایان نخستین حالت الهام را درخواست می‌کنم. ای مزدا، ای که به واسطه نظم کیهانی تو/ من زندگی می‌بخشی. ای که به واسطه عمل من و به خاطر آن، به پندار راهنمایی‌کننده? پندار نیک من و نـَفـَسِ روحِ ماده گاو به خوبی گوش فرا می‌دهی.
ترجمه رستم شهزادی:
با دستهای برافراشته به سوی تو ای مزدا با فروتنی تمام پیش از همه چیز خواستارم که بهره ای از خرد مقدس خود را به من عطا فرمایی تا به همراهی درستی کردار و ضمیر پاک بتوانم خوشبختی روان آفرینش (مه جهان) را فراهم سازم.
ترجمه جلیل دوستخواه:
اندیشه و گفتار و کردار زرتشت پاک ، یانِش اهوراست . فراپذیرید ای جاودان های پاک ، گات ها را . درود به شما ای سروده های پاک . اینک ، ای مزدای پاک نیکی افزا ، در آغاز ، با دست های بر افراشته و خواهان شادمانی به تو نماز می آوریم . باشد که با همه ی کردارهای پاک و راست ، که با خرد و اندیشه ی نیک انجام گیرد ، روان آفرینش را خوشنود سازم.
ترجمه فیروز آذرگشسب:
پیش از هر چیز ای دانای بزرگ نیکی افزای مینوی، با دستهای برافراشته ترا نماز برده و خوشبختی کامل را خواستارم، پروردگارا، بشود که در پرتو راستی و درستی و برخورداری از خرد و دانش و ضمیر پاک، روان آفرینش را خشنود سازم.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
